De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) uit serieuze zorgen over de uitvoerbaarheid van de nieuwe Archiefwet. Hoewel de wet beoogt om digitale overheidsinformatie toegankelijker te maken voor burgers en organisaties, vraagt de praktijk om nuance en aandacht. Gemeenten en Regionale Historische Centra (RHC’s) dreigen in de knel te komen door de extra lasten die met de invoering gepaard gaan.
Belangrijke aandachtspunten die de VNG signaleert:
Juridische afstemming nodig: De nieuwe wet lijkt op punten te botsen met bestaande regelgeving, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), de Wet open overheid (Woo) en de Auteurswet. De VNG pleit voor heldere juridische kaders en een expliciete verankering van archiveringsregels in de Uitvoeringswet AVG. Dit voorkomt onduidelijkheid en geeft overheden houvast bij de uitvoering.
Bevoegdheden bij openbaarmaking onduidelijk: In het wetsvoorstel ligt de verantwoordelijkheid voor openbaarmaking bij de archiefbeheerder. De VNG vindt echter dat deze taak formeel moet blijven liggen bij het verantwoordelijke overheidsorgaan, om de rechtszekerheid richting burgers te waarborgen.
Capaciteitsdruk op gemeenten: De verplichting om een gekwalificeerde archivaris aan te stellen vormt een forse uitdaging. Vooral kleinere gemeenten ervaren krapte op de arbeidsmarkt en hebben moeite om deze expertise structureel in huis te halen.
Zorgen over belasting RHC’s: De voorgenomen uitbreiding van de toegang tot bijzondere archieven vraagt veel van Regionale Historische Centra. Zonder aanvullende ondersteuning bestaat het risico dat deze instellingen overbelast raken, wat de kwaliteit en beschikbaarheid van dienstverlening kan ondermijnen.
De VNG roept het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op om bij de invoering van de wet oog te hebben voor de uitvoeringspraktijk van gemeenten. Daarbij is behoefte aan praktische ondersteuning, zoals handreikingen, beslisbomen en andere hulpmiddelen die lokale overheden concreet helpen om zorgvuldig en toekomstgericht te blijven archiveren.
Voor wie dagelijks werkt aan een transparante, goed georganiseerde en toegankelijke overheid, binnen het sociaal domein, de fysieke leefomgeving of de bedrijfsvoering, onderstreept deze discussie het belang van een gedragen en uitvoerbare wetgeving. De inzet: samen werken aan een duurzame informatiehuishouding die recht doet aan het publieke belang.
Lees het volledige artikel op Binnenlands Bestuur: Gemeenten vrezen problemen met nieuwe Archiefwet.
